نکات مهم مرتبط با ترازنامه و یادداشت های توضیحی صورتهای مالی
1-ترازنامه اطلاعاتی را ارائه می کندکه به وسیله آن میتوان:
الف) نرخ بازده دارایی ها و نرخ بازده حقوق مالکانه را محاسبه کرد.
ب) ساختار سرمایه واحد تجاری را مورد ارزیابی قرارداد .
ج) وضعیت نقدینگی ،توانایی باز پرداخت تعهدات وانعطاف پذیری مالی واحد تجاری را مورد تجزیه و تحلیل قرارداد.
2- محدودیت های تراز نامه عبارتند از:
الف) عدم انعکاس ارزش جاری واحد تجاری
ب)حذف برخی ازاقلام بدلیل مشکلات اندازه گیری
ج)استفاده از قضاوت وبرآورد در تعیین برخی از اقلام
3- طبق استانداردهای حسابداری ، تراز نامه باید حداقل شامل 12 قلم اصلی به شرح زیر باشد:
الف) دارایی های ثابت مشهود
ب) دارایی های نامشهود
ج) سرمایه گذاری ها
د) موجودی مواد وکالا
ه) حسابها و اسناد دریافتنی تجاری و سایر حسابهاو اسناد دریافتنی
و)موجودی نقد
ز)حسابها و اسناد پرداختنی تجاری و سایرحسابها و اسناد پرداختنی
ح) ذخیره مالیات
ط)ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
ی) بدهی های بلند مدت
ک) سهم اقلیت
ل) سرمایه واندوخته ها
4- یادداشت های توضیحی بخش مهمی ازصورتهای مالی است، زیرا تنها راه عملی برای توصیف کامل و مناسب برخی از وضعیتها و رویدادهای خاص است و معمولا به ترتیب زیر ارائه
می شود :
الف)تاریخچه فعالیت های واحد تجاری
ب) مبنای تهیه صورتهای مالی
ج) خلاصه اهم رویه های حسابداری
د) اطلاعات تکمیلی درباره اقلام ارائه شده در صورتهای مالی اساسی
ه) اطلاعات مربوط به اقلام شناسایی نشده در صورتهای مالی اساسی ( بدهی های احتمالی و تعهدات سرمایه ای )
و) رویدادهای بعد از تاریخ تراز نامه
ز) معاملات با اشخاص وابسته
5- روریداد های بعد از تاریخ ترازنامه : رویداد هایی است که بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تصویب صورتهای مالی رخ میدهد . این رویدادها به دو گروه طبقه بندی میشوند :
الف) رویدادهای تعدیلی: این گونه رویدادهای مستلزم تغییر ارقام قابل درج در صورتهای مالی است.
ب) رویدادهای غیر تعدیلی: این گونه رویدادها بایددر یادداشت های توضیحی صورتهای مالی افشا شوند.
6- نمونه های از رویدادهای تعدیلی به شرح زیر میباشد:
الف) دارایی های ثابت مشهود: مشخص شدن بهای خرید یا عواید فروش دارایی های ثابت مشهود پس از پایان سال مالی در مواردی که خرید یا فروش پیش از پایان سال انجام گرفته باشد.
ب) اموال غیر منقول ؛ ازریابی اموال غیرمنقول بعد از پایان سال مالی که شواهدی را مبنی بر کاهش دائمی در ارزش دارایی فراهم آورد.
ج)سرمایه گذاری ها؛دریافت نسخه ای ازصورت های مالی یا سایراطلاعات در خصوص یک شرکت که شواهدی را مبنی بر کاهش دائمی در ارزش سرمایه گذاری بلند مدت در آن شرکت فراهم آورد.
د)موجودی موادوکالا؛دریافت عواید فروش بعدازتاریخ ترازنامه یا شواهد دیگری درخصوص خالص ارزش فروش موجودی ها
ه )پیمان های بلندمدت ؛دستیابی به شواهد دال بر اینکه برآوردقبلی درمورد سودمتعلقه پیمان بلندمدت نادرست است .
و)بدهکاران ؛تجدید مذاکره و توافق در مورد میزان بدهی بدهکاران، یا ناتوانی یک بدهکاردرپرداخت بدهی
ز)سود سهام دریافتنی:اعلام پرداخت سود سهام توسط شرکتهای فرعی و وابسته برای دوره یا دوره های قبل از تاریخ تراز نامه شرکت اصلی یا همزمان با آن
ح) مالیات؛ دریافت اطلاعات درباره نرخهای مالیاتی
ط)ادعای خسارت ؛دریافت وجه یا مشخص شدن مبلغ قابل وصول بابت ادعاهای خسارت از
شرکت های بیمه که در تاریخ تراز نامه درمرحله مذاکره بوده است .
ی) موارد کشف شده ؛ کشف اشتباهات ویا تقلباتی که نشان میدهد صورت های مالی بدون اصلاح اقلام مربوطه نادرست خواهد بود .
7-نمونه های از رویدادهای غیرتعدیلی به شرح زیر میباشد :
الف) ترکیب واحد های تجاری
ب) تجدید سازمان یا پیشنهاد تجدید سازمان
ج) انتشار سهام جدید
د) خرید و فروش دارایی های ثابت مشهود و سرمایه گذاری
8- دو یاچند شخص ، اشخاص وابسته هستند اگر طی دوره مالی :
الف) یکی بتواند دیگری را مستقیم یا غیرمستقیم کنترل کند ، یا
ب) تحت کنترل مشترک باشند ، یا
ج) یک شخص درحدی بر سیاست های مالی و عملیاتی شخص دیگرنفوذ داشته باشد که همواره بتواند وی رااز تعقیب منافع مستقل خود باز دارد،یا
د) در انجام یک معامله درحدی تحت نفوذ مشترک باشد که منافع مستقل یکی ازآنها درآن معامله تحت الشعاع منافع دیگری قرارگرفته باشد.
دو شخص وابسته به یک شخص ثالث لزوماًاشخاص وابسته به یکدیگرنیستند،مانند مواردزیر:
الف )دو واحد تجاری که تحت نفوذ قابل ملاحظه مشترک هستند.
ب)دو واحد تجاری که یکی تحت کنترل ودیگری تحت نفوذقابل ملاحظه منبع مشترکی هستند.
ج)دو واحد تجاری که دارای یک عضو مشترک هیئت مدیره هستند.(طبق مفاد ماده 129اصلاحیه قانون تجارت،معاملات بین واحدهای تجار
لزوم تعديل حسابها
باتوجه به قبول فرض تعهدي در حسابداري ،شناسائي وثبت اقلام دارائي ، بدهي ، سرمايه ، درآمد وهزينه مي بايست براساس مفروضات زير صورت مي گيرد:
i. خريد وفروش دارائي دردوره اي كه معامله انجام مي شود دردفاتر ثبت مي شود ، اعم ازاينكه تمام ياقسمتي ازبهاي آن پرداخت يادريافت شده يانشده باشد
ii. درآمد دردوره اي كه تحقق مي يابد ، بايد دردفاتر ثبت شود ، اعم از اينكه وجه مربوط به آن دريافتشده يانشده باشد .
iii. هزينه دردوره اي كه واقع مي شود بايد دردفاتر ثبت شود ، اعم ازاينكه وجه آن پرداخت شده يانشده باشد .
• قبول مفروضات فوق وهمچنين پذيرفتن اصل مقابله ياتطابق هزينه هاودرآمدهاي يك دوره ايجاب مي كند كه جهت تعيين سود وزيان موسسه ، درپايان دوره مالي يك سلسه اصلاحات ( تعديلات ) درحسابهاانجام شود .
